M.Ö. 6. yüzyılın başlarında Asyalılar savaş silahlarının uç kısımlarını çavdara batırırlardı.Aynı şekilde Kızılderililer de düşmanlarına karşı,uçlarına zehirli bitkiler sürülmüş mızrak ve ok kullanırdı.Bitkilerin, insanoğlunun varlığından beri bir savaş silahı olarak kullanılageldiğini tarih bize aktarıyor.Bitkilerden ilkel faydalanma yöntemi geride kaldı.Günümüzde artık askeri kamuflajlarda,ilaç,sentetik,hatta savunma sanayiinde faydalanılıyor bitkilerden.Buğday ya da mısır insan yaşamı için önemli olabilir ama faydalanıldığı alan sayılıdır.Az yetişen ama sayısız alanda kullanılan bitkiler uluslararası alanda daha çok değer buluyor.İşte böylesine stratejik öneme sahip bitkilerden birisi de jojobo.Yüzden fazla alanda kullanılan bu bitki uluslararası stratejik özelliği olan bir ürün hüviyetinde.
Jojobo nedir?Anavatanı ABD'nin Arizona ve Kaliforniya eyaletleri ile Meksika'nın Sonora Çölü olan jojobo her daim yeşil ,100 ila 200 yıllık ömre sahip çalı formunda bir çöl bitkisidir.İlk olarak İtalyan rahip Clavijero tarafından 1789 yılında tanımlandı.Clavijero bu bitkinin,Kaliforniya ve Sonoro Çölü yerlileri tarafından derin kanser veya yaraların tedavisinde,saç çıkartılmasında,doğum ağrılarının başlatılmasında kullanıldığı bildiriliyor.Ancak 1993 yılında,tohumundaki mum tabiatında yağın diğer bitkilerdeki yağlardan farklı ve kaşalot adlı sperm balinanın yağına denk olduğunun keşfedilmesiyle dikkatleri üzerine çekti.Yağı açık sarı renkte,doymamış,çok fazla stabil ve büyük oranda saf;yüksek hız ve sıcaklıkta çalışan makineler için yağlayıcı madde olarak rafine edilmeksizin kullanım özelliğinede sahip.Saatlerin yağlanmasında kullanılabilecek kadar ince ve saf;füze ,roket ve ağır sanayi makinelerinin yağlanmasında kullanılabilecek kadar da yüksek basınç ve sıcaklığa dayanıklı.Hidrojene edildiğinde ise oldukça sert bir mum halini alabilecek özellikte.
Ekiminden 3-4 yıl sonra faydalanılan jojoba tohumundan yüzde 50 oranında yağ bulunuyor.Jojobo yağının kaynama sıcaklığı oldukça yüksek .Aynı şekilde termal dengesi de kaynama derecesi kadar yüksek.Parçalanma sıcaklığı 315 derece.Donma sıcaklığıda yüksek sayılabilecek derecede;7 ila 10 derece arasındaki bir sıcaklık yağı dondurmaya yetiyor.Uzmanlara göre bu yağ yüzyıllar boyu bozulmadan saklanabilir.
Nerdeyse hayatımıza yansıyan her alanda jojobayı görmek mümkün.Ancak bu bitkiyi keşfedip kullanmak önemli.Yüksek sıcaklık ve basınçta çalışan makinelerin yağlanmasında rafine edilmeksizin kullanılıyor.Uçak motorlarında kullanılan bu yağ, otomobillerde motor yağı olarak kullanıldığında 200 bin km yapabilecek özelliğe sahip.Motor yağına katılan bir miktar jojobo yağı sayesinde aynı yakıtla alınan yolu 3.5 misli artırmak mümkün.Aynı şekilde bu yağ füze ve roketlerde de kullanılıyor.Sabun,şampuan,kozmetik ürünleri,saç besleyici,deterjan,krem ve ilaç yapımında,ayakkabı,araba,karton ve kağıtların cilalanmasında hem ekonomik tasarruf,hem de sağlamlılık bakımından tercih ediliyor.Jojobo bitkisi,yağı alındıktan sonra içerdiği yüzde 35 oranındaki protein sayesinde hayvan yemi olarak da kullanılıyor.
Zeytin yağı,balmumu ve diğer yağlar geleneksel kozmetik sanayiinin temelini oluşturuyor.Ancak jojobo kalitesi nedeniyle hızla temel kozmetik maddesi haline geliyor.Kozmetik konusundaki araştırmalar,rafine edilmemiş jojobo yağının rakiplerinden çok önde olduğunu gösteriyor.Reçine, katran,gliserid,alkolid ve glikozid içermiyor.Ayrıca acılaşmaya, bozulmaya karşı dayanaklı olması nedeniyle deri üzerindeki hoş bir his uyandırıyor.Bu nedenle kozmetik endüstrisinin standart temel ürünü haline gelmiş durumda.Tabii her yerde değil.Yalnızca ABD pazarında yaklaşık 300 üründe kullanılıyor.Temel madde olarak jojobo kullanılmış şampuan,saç besleyicileri,saç spreyleri,yüz ve vücut yağları,banyo yağları,el losyonları,makyaj temizlecileri,traş kremleri,rujlar ve dudak koruyucuları,parlatıcı kremler,temizleme kremleri ve diğer besleyiciler gibi birçok ürün Amerika ve Avrupa ülkelerinde satılıyor.Hem Japonya hem de Amerika'da yapılan deneyler sonucunda jojobo yağının insana hiçbir şekilde zarar vermediği,hatta bünyeyi güçlendirdiği sonucuna varılmış.
Stratejik bitkiler dışında özellikle askeri hava sahalarının ve askeri alanların kamuflajında kullanılan özel önem sahip bitkilerde bulunuyor.Bu bitkilerin yararlığı özellikle 2.Dünya Savaşı'nda denenmiş ve başarılı bulunmuş.Punis halepensis ve schleroncloa bu tür bitkilerin başını çekiyor.Fransa'nın güneyinde Deschampsia media ve Bromelia hyysopifolia askeri bölgesinde ağaçlandırma yapılır ancak başarılı olunmaz.Bunun üzerinde hem kamuflaj hem de askeri alanlar için birebir olan pinus bitkisi dikilir ve başarılı olunur.Yine 2.Dünya Savaşı sırasında Fransa'da birkaç yeni havaalanı yapılmak isteniyor.Ancak havaalanları öyle olmalı ki,ağır hava trafiğini kaldırabilsin,pist bozulmasın,toprak sert olsun,yağmurdan toprak taşınmasın.Bitki sosyoloğu M.Surplugas havaalanlarına schlerochloa ekiyor.Hem havaalanının toprak zemini sağlamlaşıyor hem de buranın bir havaalanı olduğu düşman kuvvetlerinden gizlenmiş olur.Aynı şekilde İsviçreliler ve Almanlar Manş kıyılarında beklenen çıkarma için yaptıkları savunma tesislerini gizleme işini yine bu bitkilerle yapıyorlar.Yine aynı şekilde askeri alanları çabuk ve hızlı bir şekilde kamufle etmek için çok büyüyen ve geniş yaprakları sayesinde birebir bu işi yapacak olan pavlonyadan da faydalanıyor.
Dünya hammaddelerini tükettikçe alternartif ürünler değer kazanıyor.Bir ürün estetik özelliklerinden dolayı değil,faydalı oluşundan dolayı ehemniyetli ve stratejik kabul ediliyor artık.Bu unvanı çoktan hak etmiş olan jojobonın ehemniyeti giderek yükseliyor.Dünya tohum bulmakta zorlanırken ,Türkiye açık adresteki tohuma ulaşmakta problem yaşıyor.Türkiye'nin ekonomisine maddi olarak büyük yarar sağlayacak olan jojobonın bir an önce keşfedilmesi gerekiyor.Hiç vakit kaybetmeden.Jojobo devleti bekliyor... __________________
Jojobo nedir?Anavatanı ABD'nin Arizona ve Kaliforniya eyaletleri ile Meksika'nın Sonora Çölü olan jojobo her daim yeşil ,100 ila 200 yıllık ömre sahip çalı formunda bir çöl bitkisidir.İlk olarak İtalyan rahip Clavijero tarafından 1789 yılında tanımlandı.Clavijero bu bitkinin,Kaliforniya ve Sonoro Çölü yerlileri tarafından derin kanser veya yaraların tedavisinde,saç çıkartılmasında,doğum ağrılarının başlatılmasında kullanıldığı bildiriliyor.Ancak 1993 yılında,tohumundaki mum tabiatında yağın diğer bitkilerdeki yağlardan farklı ve kaşalot adlı sperm balinanın yağına denk olduğunun keşfedilmesiyle dikkatleri üzerine çekti.Yağı açık sarı renkte,doymamış,çok fazla stabil ve büyük oranda saf;yüksek hız ve sıcaklıkta çalışan makineler için yağlayıcı madde olarak rafine edilmeksizin kullanım özelliğinede sahip.Saatlerin yağlanmasında kullanılabilecek kadar ince ve saf;füze ,roket ve ağır sanayi makinelerinin yağlanmasında kullanılabilecek kadar da yüksek basınç ve sıcaklığa dayanıklı.Hidrojene edildiğinde ise oldukça sert bir mum halini alabilecek özellikte.
Ekiminden 3-4 yıl sonra faydalanılan jojoba tohumundan yüzde 50 oranında yağ bulunuyor.Jojobo yağının kaynama sıcaklığı oldukça yüksek .Aynı şekilde termal dengesi de kaynama derecesi kadar yüksek.Parçalanma sıcaklığı 315 derece.Donma sıcaklığıda yüksek sayılabilecek derecede;7 ila 10 derece arasındaki bir sıcaklık yağı dondurmaya yetiyor.Uzmanlara göre bu yağ yüzyıllar boyu bozulmadan saklanabilir.
Nerdeyse hayatımıza yansıyan her alanda jojobayı görmek mümkün.Ancak bu bitkiyi keşfedip kullanmak önemli.Yüksek sıcaklık ve basınçta çalışan makinelerin yağlanmasında rafine edilmeksizin kullanılıyor.Uçak motorlarında kullanılan bu yağ, otomobillerde motor yağı olarak kullanıldığında 200 bin km yapabilecek özelliğe sahip.Motor yağına katılan bir miktar jojobo yağı sayesinde aynı yakıtla alınan yolu 3.5 misli artırmak mümkün.Aynı şekilde bu yağ füze ve roketlerde de kullanılıyor.Sabun,şampuan,kozmetik ürünleri,saç besleyici,deterjan,krem ve ilaç yapımında,ayakkabı,araba,karton ve kağıtların cilalanmasında hem ekonomik tasarruf,hem de sağlamlılık bakımından tercih ediliyor.Jojobo bitkisi,yağı alındıktan sonra içerdiği yüzde 35 oranındaki protein sayesinde hayvan yemi olarak da kullanılıyor.
Zeytin yağı,balmumu ve diğer yağlar geleneksel kozmetik sanayiinin temelini oluşturuyor.Ancak jojobo kalitesi nedeniyle hızla temel kozmetik maddesi haline geliyor.Kozmetik konusundaki araştırmalar,rafine edilmemiş jojobo yağının rakiplerinden çok önde olduğunu gösteriyor.Reçine, katran,gliserid,alkolid ve glikozid içermiyor.Ayrıca acılaşmaya, bozulmaya karşı dayanaklı olması nedeniyle deri üzerindeki hoş bir his uyandırıyor.Bu nedenle kozmetik endüstrisinin standart temel ürünü haline gelmiş durumda.Tabii her yerde değil.Yalnızca ABD pazarında yaklaşık 300 üründe kullanılıyor.Temel madde olarak jojobo kullanılmış şampuan,saç besleyicileri,saç spreyleri,yüz ve vücut yağları,banyo yağları,el losyonları,makyaj temizlecileri,traş kremleri,rujlar ve dudak koruyucuları,parlatıcı kremler,temizleme kremleri ve diğer besleyiciler gibi birçok ürün Amerika ve Avrupa ülkelerinde satılıyor.Hem Japonya hem de Amerika'da yapılan deneyler sonucunda jojobo yağının insana hiçbir şekilde zarar vermediği,hatta bünyeyi güçlendirdiği sonucuna varılmış.
Stratejik bitkiler dışında özellikle askeri hava sahalarının ve askeri alanların kamuflajında kullanılan özel önem sahip bitkilerde bulunuyor.Bu bitkilerin yararlığı özellikle 2.Dünya Savaşı'nda denenmiş ve başarılı bulunmuş.Punis halepensis ve schleroncloa bu tür bitkilerin başını çekiyor.Fransa'nın güneyinde Deschampsia media ve Bromelia hyysopifolia askeri bölgesinde ağaçlandırma yapılır ancak başarılı olunmaz.Bunun üzerinde hem kamuflaj hem de askeri alanlar için birebir olan pinus bitkisi dikilir ve başarılı olunur.Yine 2.Dünya Savaşı sırasında Fransa'da birkaç yeni havaalanı yapılmak isteniyor.Ancak havaalanları öyle olmalı ki,ağır hava trafiğini kaldırabilsin,pist bozulmasın,toprak sert olsun,yağmurdan toprak taşınmasın.Bitki sosyoloğu M.Surplugas havaalanlarına schlerochloa ekiyor.Hem havaalanının toprak zemini sağlamlaşıyor hem de buranın bir havaalanı olduğu düşman kuvvetlerinden gizlenmiş olur.Aynı şekilde İsviçreliler ve Almanlar Manş kıyılarında beklenen çıkarma için yaptıkları savunma tesislerini gizleme işini yine bu bitkilerle yapıyorlar.Yine aynı şekilde askeri alanları çabuk ve hızlı bir şekilde kamufle etmek için çok büyüyen ve geniş yaprakları sayesinde birebir bu işi yapacak olan pavlonyadan da faydalanıyor.
Dünya hammaddelerini tükettikçe alternartif ürünler değer kazanıyor.Bir ürün estetik özelliklerinden dolayı değil,faydalı oluşundan dolayı ehemniyetli ve stratejik kabul ediliyor artık.Bu unvanı çoktan hak etmiş olan jojobonın ehemniyeti giderek yükseliyor.Dünya tohum bulmakta zorlanırken ,Türkiye açık adresteki tohuma ulaşmakta problem yaşıyor.Türkiye'nin ekonomisine maddi olarak büyük yarar sağlayacak olan jojobonın bir an önce keşfedilmesi gerekiyor.Hiç vakit kaybetmeden.Jojobo devleti bekliyor... __________________
