Açıklama : Edebiyatımızın ilk natüralist romanı sayılan Zehra, 1864 yılında İstanbul'da doğan ve 29 yaşında kemik vereminden ölen Nabizade Nazım'ın tek romanıdır Roman kişilerinin konuşmalarını, kendi dillerinin özelliklerini koruyarak veren yazar, konusunu işlerken araya girip kendi düşüncelerini belirtmekten kaçındığı için öykü tekniğine bağlı bir yapı kurmaya çalışır Yazar, bu kitabında kıskanç bir kadının çevresindekileri nasıl mahvettiğini, ama sonunda kendi ölümüne de neden olduğunu romancılığımızda ilk kez görülen bir derinlik ve gerçekçilikle verir Kitapta, Zehra'nın eşi Suphi'nin üç farklı kişilikteki kadınla; Zehra, Hüsnücemal ve Ürani'yle sağlıksız evlilik ve aşk ilişkileri anlatılır ve bu ilişkiler felaketle, ölümle sonuçlanır
Zehra zengin bir aile kızıdır Küçük yaşta annesini yitirir Sevgi ve şefkatten yoksun kalır Bu yüzden sinirli, kıskanç ve geçimsizdir Her şeye öfkelenir Büyüyünce, babası onu işyerinde kâtip olarak çalıştırdığı Suphi ile evlendirir Zehra bir süre kocasıyla iyi geçinir Sonra eski huyları depreşir Eşini herkesten kıskanır, durmadan onu rahatsız eder
Suphi’nin annesi, ev işlerine yardımcı olmak üzere, Hüsnücemal adında güzel bir cariye alır Bu durum Zehra’yı iyice çileden çıkarır Karısından bıkan ve bunalan Suphi bu kez Hüsnücemal’e bağlanır, sonra da onunla evlenir Ayrı bir eve taşınırlar Zehra’nın babası ölünce Suphi onu boşar
Zehra öç almak için bir Rum kadınını Suphi’ye musallat eder Yosma Ürani kısa zamanda amacına ulaşır Suphi’yi kandırır, kendine bağlar Suphi’nin gözü artık Hüsnücemal’i görmez, aklı Ürani’dedir Bu yüzden varını yoğunu ona yedirir Sonunda iflas eder Bunun üzerine Ürani ona sırt çevirir Hüsnücemal üzüntüsünden intihar eder Suphi tulumbacılığa kadar düşer Öyleyken Ürani’yi unutamaz Sevgilisinin başka bir erkekle yaşadığını duyunca tepesi atar Gizlice onları izler ve ikisini de yakalayıp öldürür Fakat kanıt yetersizliğinden kurtulur Trablusgarp’a sürgün edilir
Bu arada Zehra, Suphi’nin katibi Muhsin ile evlenmiştir Yeni kocası bir süre sonra ölür Zehra yalnız kalır Ayrıca, Suphi’nin başına gelenleri öğrenince sinirleri büsbütün bozulur Çünkü, için için, hâlâ onu sevmektedir Bir gün sokakta giderken, bir dilenci kadının ansızın düşerek öldüğünü görür Dikkatle bakınca yerdeki kadının Suphi’nin annesi olduğunu anlar Ardından, hastalanıp yatağa düşer Bir ay kadar ateşler içinde yatar, sonra da ölür
ÖZET
Zehra zengin bir aile kızıdır Küçük yaşta annesini yitirir Sevgi ve şefkatten yoksun kalır Bu yüzden sinirli, kıskanç ve geçimsizdir Her şeye öfkelenir Büyüyünce, babası onu işyerinde kâtip olarak çalıştırdığı Suphi ile evlendirir Zehra bir süre kocasıyla iyi geçinir Sonra eski huyları depreşir Eşini herkesten kıskanır, durmadan onu rahatsız eder
Suphi’nin annesi, ev işlerine yardımcı olmak üzere, Hüsnücemal adında güzel bir cariye alır Bu durum Zehra’yı iyice çileden çıkarır Karısından bıkan ve bunalan Suphi bu kez Hüsnücemal’e bağlanır, sonra da onunla evlenir Ayrı bir eve taşınırlar Zehra’nın babası ölünce Suphi onu boşar
Zehra öç almak için bir Rum kadınını Suphi’ye musallat eder Yosma Ürani kısa zamanda amacına ulaşır Suphi’yi kandırır, kendine bağlar Suphi’nin gözü artık Hüsnücemal’i görmez, aklı Ürani’dedir Bu yüzden varını yoğunu ona yedirir Sonunda iflas eder Bunun üzerine Ürani ona sırt çevirir Hüsnücemal üzüntüsünden intihar eder Suphi tulumbacılığa kadar düşer Öyleyken Ürani’yi unutamaz Sevgilisinin başka bir erkekle yaşadığını duyunca tepesi atar Gizlice onları izler ve ikisini de yakalayıp öldürür Fakat kanıt yetersizliğinden kurtulur Trablusgarp’a sürgün edilir
Bu arada Zehra, Suphi’nin katibi Muhsin ile evlenmiştir Yeni kocası bir süre sonra ölür Zehra yalnız kalır Ayrıca, Suphi’nin başına gelenleri öğrenince sinirleri büsbütün bozulur Çünkü, için için, hâlâ onu sevmektedir Bir gün sokakta giderken, bir dilenci kadının ansızın düşerek öldüğünü görür Dikkatle bakınca yerdeki kadının Suphi’nin annesi olduğunu anlar Ardından, hastalanıp yatağa düşer Bir ay kadar ateşler içinde yatar, sonra da ölür
