İlişki Durumu
Teknik mi? Ruh mu?
Bon Jovi'nin ünlü gitaristi Richie Sambora'nın 1991 yılında yayımladığı
albümü "Stranger in This Town"ı hatırlayanınız var mıdır? Peki yine bu
albümdeki meşhur "Mr. Bluesman" şarkısını? Hatırlamayanlar ve
bilmeyenleriniz için bu albümü özellikle bu şarkıyı bir yerden bulup
dinlemenizi hararetle tavsiye ederim. Şarkıyı dinlediğinizde belki
etkileyici girişi, belki melodisi, belki Richie'nin vokal tekniği belki
de sadece sözleri sizi etkileyecek. Tıpkı beni etkilediği gibi... Bu
yazının sonunda bu şarkının sözleriyle ilgili daha detaylı bilgi
vereceğim...
Hazır "Mr. Bluesman" gibi bir kavramdan bahsederken bu kavrama güçlü bir de örnek vermeliyiz: Eric Clapton.
Yılların gitaristi ve müzisyeni acaba teknik olarak çok mu iyi bir
örnektir? Bence hayır. Çok başarılı kompozisyonlara mı imza atmıştır?
Tekrar hayır. Peki virtüözlüğü bitirmiş bir sanatçıdır? Bence yine
hayır. Peki nedir Eric Clapton'ı bu kadar ünlü, her sene dünyanın en
iyi gitaristleri anketlerinde ilk 5'e sokacak derecede sağlam ve
milyonlarca hayrana sahip olmasını sağlayacak kadar etkileyici yapan?
Clapton, demin de dediğimiz gibi teknik olarak bugün çok üstün bir
gitarist kabul edilmez, bugün birçok yeni gitaristin de Clapton'ı
teknik konusunda zorlayacağı bir gerçektir. Ama 1960'lar ve 1970'ler
gibi kanımca müziğin daha samimi ve kaliteli olduğu bir dönemde elektro
gitar tekniğinin gelişmesine öncü olan elektrogitarı bir ritm aletinden
avant-garde bir enstrüman haline getiren, bugünkü gitaristlerin çoğunu
etkileyen teknikleri yaratan Hendrix, Page, Santana, Beck gibi bir avuç
müzisyenden biri değil midir Clapton? 1960'lı yılların sonlarında Jimi
Hendrix ile beraber wah-wah pedalını, Fender Stratocaster'ı, Gibson Les
Paul'ü ve özellikle heavy blues müziği biz gitaristlere enjekte eden
adamlardan biri değil midir büyük üstat?
Eğer dikkatli bir dinleyiciyseniz Eric Clapton'ın 1960'lı yıllarda da
2000'li yıllarda genelde hep aynı numaraları kullandığını seneler
içinde tekniğinde çok az değişiklik yaptığını farkedersiniz. 1960'ların
başında Yardbirds adlı İngiliz R&B grubundaki ham gitar çalış stili
ve sound'u 1965 yılında ünlü Bluesbreakers grubuna katılmasıyla birden
2-3 kat gelişmiştir. Bu grupla yaptığı "John Mayall's Bluesbreakers
with Eric Clapton" albümünde blues klasiklerini Gibson Les Paul'e
bağladığı Marshall amplisiyle ilk defa bu denli yüksek çalan bir
gitarist olmuş, bu albümdeki feedback numaralarıyla bu albümü gitar
tarihine altın harflerle tarihe geçirmiş ve bu numaralar Bluesbreakers
grubuna, albüm kapağına "with Eric Clapton" dipnotu ekletmeye
zorlamıştır. Dikkat ederseniz bugün bile o albümü sürükleyen tek
kişinin Eric ve Eric'in gitarı olduğunu hissedersiniz.
Cream döneminde iyice gelişen tekniği ile Clapton başka bir çığır açmış
ve örneğin 4 dakikalık bir parçayı konserde 20-25 dakikaya kadar
çıkaran engin bir doğaçlama yeteneğine sahip olduğunu da göstermiştir.
İşte size bir anektod: Eski bir aile dostumuz ayrıca eski bir gitarist
olan Faik Amca, 1960'lı yılların sonunda Frankfurt'ta okurken oraya
gelen Cream'in konserine giden biri olarak bana o günleri anlattığında
:
"Konser eşsizdi. Adamların 4-5 dakikalık "Sunshine of your love"
şarkılarını 27-28 dakika çaldıklarına ve Clapton'ın 13 dakika durmadan
solo attığına tanık olmuştum. İlk wah efektini Clapton'dan duymuş, Les
Paul'ün ve Marshall amplinin ne denli güzel yaratıklar olduğunu ilk
defa Clapton'ın elindeyken anlamıştım.O zamanlar bir duvar yazısı
vardı, "Clapton is God" diye. Gerçekten o zamanlat gençliğin
Tanrı'sıydı. Ne Hendrix, ne de başkası sadece o!"
İşte Faik Amca'mızın bizimle paylaştıkları...
Gerçi insanlar sevse de Clapton bu virtüözlükten hep sıkıldı ve Cream
sonrasında kendi bestelerine ve gitgide gitaristlikten daha çok
müzisyenliğe merak sardı. O hiçbir zaman bir gitar Tanrısı olma
istemiyordu ve Cream sonrasında uzun sololar yerini basit bestelere
Gibson Les Paul-Marshall ikilisi de yerini Fender Stratocaster ve
Fender amplilere bıraktı. Clapton hayranları ilk sefer bu değişikliği
çok yadırgadılar çünkü Gibson'ın ağdalı, bas sesinin yerini tiz ve
çığırtkan Strat tonu almıştı. Gerçi Strat Clapton'a en çok yakışan
gitarlardan biri oldu ve Eric bu gitarları yıllarca bırakmadı.
Bugün Eric'in tarzına baktığımızda 1970'li yıllardaki gitar
Tanrılığı'ndan kurtulma sevdasını eskisi kadar görmüyoruz.Yine de
konserler dışında albümlerde soloya çok kaptırmıyor ama kısa da olsa
öyle sololar atıyor ki adeta sersemliyorsunuz. Birgün "From the Cradle"
tarzı blues albümünden "Change the World" isimli basbaya pop bir
parçaya geçebiliyor. Bazen de "Reptile" gibi kesinlikle caz bir
parçanın içinde solo atarken bulabiliyoruz onu. Arada Gibson'a geri
dönse de, sevgili Stratocaster'larından vazgeçemiyor, tıpkı blues'dan
vazgeçemediği gibi.
Bir kötü haberimiz var: Clapton bugün 58 yaşında yayımlayacağı son bir
albümden sonra kafasında şimdilik müziği bırakmak olduğu
biliniyor.Yıllar ne gösterir bilinmez ama dileriz ki çoğu gitariste
ilham kaynağı olmuş, şahsen benim ve birçok kişinin gitar konusunda
atası, abisi, babası olan bu adam müzikten kopmasın ve bir blues'un
ortasında yine Strat'ını ciyak ciyak bağırtsın.
Bon Jovi'nin ünlü gitaristi Richie Sambora'nın 1991 yılında yayımladığı
albümü "Stranger in This Town"ı hatırlayanınız var mıdır? Peki yine bu
albümdeki meşhur "Mr. Bluesman" şarkısını? Hatırlamayanlar ve
bilmeyenleriniz için bu albümü özellikle bu şarkıyı bir yerden bulup
dinlemenizi hararetle tavsiye ederim. Şarkıyı dinlediğinizde belki
etkileyici girişi, belki melodisi, belki Richie'nin vokal tekniği belki
de sadece sözleri sizi etkileyecek. Tıpkı beni etkilediği gibi... Bu
yazının sonunda bu şarkının sözleriyle ilgili daha detaylı bilgi
vereceğim...
Hazır "Mr. Bluesman" gibi bir kavramdan bahsederken bu kavrama güçlü bir de örnek vermeliyiz: Eric Clapton.
Yılların gitaristi ve müzisyeni acaba teknik olarak çok mu iyi bir
örnektir? Bence hayır. Çok başarılı kompozisyonlara mı imza atmıştır?
Tekrar hayır. Peki virtüözlüğü bitirmiş bir sanatçıdır? Bence yine
hayır. Peki nedir Eric Clapton'ı bu kadar ünlü, her sene dünyanın en
iyi gitaristleri anketlerinde ilk 5'e sokacak derecede sağlam ve
milyonlarca hayrana sahip olmasını sağlayacak kadar etkileyici yapan?
Clapton, demin de dediğimiz gibi teknik olarak bugün çok üstün bir
gitarist kabul edilmez, bugün birçok yeni gitaristin de Clapton'ı
teknik konusunda zorlayacağı bir gerçektir. Ama 1960'lar ve 1970'ler
gibi kanımca müziğin daha samimi ve kaliteli olduğu bir dönemde elektro
gitar tekniğinin gelişmesine öncü olan elektrogitarı bir ritm aletinden
avant-garde bir enstrüman haline getiren, bugünkü gitaristlerin çoğunu
etkileyen teknikleri yaratan Hendrix, Page, Santana, Beck gibi bir avuç
müzisyenden biri değil midir Clapton? 1960'lı yılların sonlarında Jimi
Hendrix ile beraber wah-wah pedalını, Fender Stratocaster'ı, Gibson Les
Paul'ü ve özellikle heavy blues müziği biz gitaristlere enjekte eden
adamlardan biri değil midir büyük üstat?
Eğer dikkatli bir dinleyiciyseniz Eric Clapton'ın 1960'lı yıllarda da
2000'li yıllarda genelde hep aynı numaraları kullandığını seneler
içinde tekniğinde çok az değişiklik yaptığını farkedersiniz. 1960'ların
başında Yardbirds adlı İngiliz R&B grubundaki ham gitar çalış stili
ve sound'u 1965 yılında ünlü Bluesbreakers grubuna katılmasıyla birden
2-3 kat gelişmiştir. Bu grupla yaptığı "John Mayall's Bluesbreakers
with Eric Clapton" albümünde blues klasiklerini Gibson Les Paul'e
bağladığı Marshall amplisiyle ilk defa bu denli yüksek çalan bir
gitarist olmuş, bu albümdeki feedback numaralarıyla bu albümü gitar
tarihine altın harflerle tarihe geçirmiş ve bu numaralar Bluesbreakers
grubuna, albüm kapağına "with Eric Clapton" dipnotu ekletmeye
zorlamıştır. Dikkat ederseniz bugün bile o albümü sürükleyen tek
kişinin Eric ve Eric'in gitarı olduğunu hissedersiniz.
Cream döneminde iyice gelişen tekniği ile Clapton başka bir çığır açmış
ve örneğin 4 dakikalık bir parçayı konserde 20-25 dakikaya kadar
çıkaran engin bir doğaçlama yeteneğine sahip olduğunu da göstermiştir.
İşte size bir anektod: Eski bir aile dostumuz ayrıca eski bir gitarist
olan Faik Amca, 1960'lı yılların sonunda Frankfurt'ta okurken oraya
gelen Cream'in konserine giden biri olarak bana o günleri anlattığında
:
"Konser eşsizdi. Adamların 4-5 dakikalık "Sunshine of your love"
şarkılarını 27-28 dakika çaldıklarına ve Clapton'ın 13 dakika durmadan
solo attığına tanık olmuştum. İlk wah efektini Clapton'dan duymuş, Les
Paul'ün ve Marshall amplinin ne denli güzel yaratıklar olduğunu ilk
defa Clapton'ın elindeyken anlamıştım.O zamanlar bir duvar yazısı
vardı, "Clapton is God" diye. Gerçekten o zamanlat gençliğin
Tanrı'sıydı. Ne Hendrix, ne de başkası sadece o!"
İşte Faik Amca'mızın bizimle paylaştıkları...
Gerçi insanlar sevse de Clapton bu virtüözlükten hep sıkıldı ve Cream
sonrasında kendi bestelerine ve gitgide gitaristlikten daha çok
müzisyenliğe merak sardı. O hiçbir zaman bir gitar Tanrısı olma
istemiyordu ve Cream sonrasında uzun sololar yerini basit bestelere
Gibson Les Paul-Marshall ikilisi de yerini Fender Stratocaster ve
Fender amplilere bıraktı. Clapton hayranları ilk sefer bu değişikliği
çok yadırgadılar çünkü Gibson'ın ağdalı, bas sesinin yerini tiz ve
çığırtkan Strat tonu almıştı. Gerçi Strat Clapton'a en çok yakışan
gitarlardan biri oldu ve Eric bu gitarları yıllarca bırakmadı.
Bugün Eric'in tarzına baktığımızda 1970'li yıllardaki gitar
Tanrılığı'ndan kurtulma sevdasını eskisi kadar görmüyoruz.Yine de
konserler dışında albümlerde soloya çok kaptırmıyor ama kısa da olsa
öyle sololar atıyor ki adeta sersemliyorsunuz. Birgün "From the Cradle"
tarzı blues albümünden "Change the World" isimli basbaya pop bir
parçaya geçebiliyor. Bazen de "Reptile" gibi kesinlikle caz bir
parçanın içinde solo atarken bulabiliyoruz onu. Arada Gibson'a geri
dönse de, sevgili Stratocaster'larından vazgeçemiyor, tıpkı blues'dan
vazgeçemediği gibi.
Bir kötü haberimiz var: Clapton bugün 58 yaşında yayımlayacağı son bir
albümden sonra kafasında şimdilik müziği bırakmak olduğu
biliniyor.Yıllar ne gösterir bilinmez ama dileriz ki çoğu gitariste
ilham kaynağı olmuş, şahsen benim ve birçok kişinin gitar konusunda
atası, abisi, babası olan bu adam müzikten kopmasın ve bir blues'un
ortasında yine Strat'ını ciyak ciyak bağırtsın.
