ENSTRÜMANLARDA SES DELİKLERİ
Soru:
Keman ve bombeli göğüslü gitarlarda ses deliği ''f''şeklinde, düz
göğüslü gitarlarda ses deliği yuvarlaktır. Bu şekilde olmaları bir
yapım geleneği midir? Ses delikleri için optimum bir şekil varmıdır?[/size]
Yanıt:
Ses deliklerinin şekillerine karar verirken göz önünde bulundurulması
gereken en önemli konu sazın şekli, büyüklüğü ve pozisyonudur. Örneğin
yuvarlak ses delikli gitar, ''f" ses delikli gitardan çok farklıdır,
hatta ayrı bir sazdır. Gitarlarda en temel sorun, tellerin üzerindeki
gerilim nedeniyle sazı eğip bükmesidir. Düz göğüslü gitarlarda
(özellikle İspanyol, klasik, flamenko veya halk müziği gitarları) ses
deliği genellikle yuvarlaktır. Bu gitarlar hafiftir, telleri bağırsak
veya naylondan yapılmıştır. Gitar gövdesinin eğilip bükülmemesi için
ses deliğinin içine destek sağlayan elemanlar yerleştirilmiştir. Bu
gitarlarda yuvarlak ses deliği, en iyi tını ve en dolgun sesin elde
edilmesi için en uygun yapısal çözümü sunar. Düz göğüslü gitarlar
çoğunlukla ünlü 19.Yüzyıl gitar yapımcısı Antonio de Torres Jurado'nun
tasarımlarından esinlenerek üretilir. Ancak bu gitarın bir alternatifi
vardır. Ovation gitar'da ortada tek bir yuvarlak yerine kenarlarda,
boyna yakın bir bölgede 11 adet küçük delik vardır. Bu delikler,
gitarda akustik mikrofon bulunması durumunda geri yansımayı önler.[/size]
''f''
ses delikli bombeli göğüslü gitarların tonal kalitesi ve tınısı düz
göğüslü gitarlardan çok farklıdır. Telleri :-):-):-):-)l olan bu
gitarlar eskiden yalnızca ritim enstrümanı olarak kullanılıyordu. ''f''
şekilli ses delikleri gitarın gövde dayanıklılığını korur, her türlü
esnemeye karşı destek sağlar. Bu özellikler elektro gitar akustik
gitarın yerini alınca değişti. Elektro gitarlarda, ses deliği yerine
elektronik mekrofon bulunur. Elektro gitarın gövdesi, vibrasyonun sesi
bozmaması için çok sağlam ve sert olmalıdır. Elektro gitarlarda bu
nedenle ses deliğinin varoluş nedeni ortadan kalkmıştır. Caz müziği
yapanlar genellikle yarı akustik gitarları tercih eder. Bunlarda hem
mikrofon hem de ''f'' deliği bulunur. Bu gitarlar akustik olarak
çalınabildiği gibi amplifikatöre de bağlanarak çalınabilir. Ne var ki
genel trend, deliksiz gitar üretimi doğrultusundadır. Kemanlarda
merkezi bir yuvarlak delik bulunmaz, çünkü çalan kişi tüm yükü köprüye
bindirdiği için yuvarlak bir delik gövdenin sağlamlığını olumsuz yönde
etkiler. ''f'' ses deliği ve iç destekler sayesinde gövde sağlam ve
sert bir yapı kazanır. ''f'' şeklinin niçin tercih edildiği sorusuna
gelince; bu şeklin, herhangi bir akustik kaygıdan çok, yalnızca
fortissimo'nun müzik karakterine bağlı olarak ortaya çıktığı
düşünülmektedir.
Soru:
Keman ve bombeli göğüslü gitarlarda ses deliği ''f''şeklinde, düz
göğüslü gitarlarda ses deliği yuvarlaktır. Bu şekilde olmaları bir
yapım geleneği midir? Ses delikleri için optimum bir şekil varmıdır?[/size]
Yanıt:
Ses deliklerinin şekillerine karar verirken göz önünde bulundurulması
gereken en önemli konu sazın şekli, büyüklüğü ve pozisyonudur. Örneğin
yuvarlak ses delikli gitar, ''f" ses delikli gitardan çok farklıdır,
hatta ayrı bir sazdır. Gitarlarda en temel sorun, tellerin üzerindeki
gerilim nedeniyle sazı eğip bükmesidir. Düz göğüslü gitarlarda
(özellikle İspanyol, klasik, flamenko veya halk müziği gitarları) ses
deliği genellikle yuvarlaktır. Bu gitarlar hafiftir, telleri bağırsak
veya naylondan yapılmıştır. Gitar gövdesinin eğilip bükülmemesi için
ses deliğinin içine destek sağlayan elemanlar yerleştirilmiştir. Bu
gitarlarda yuvarlak ses deliği, en iyi tını ve en dolgun sesin elde
edilmesi için en uygun yapısal çözümü sunar. Düz göğüslü gitarlar
çoğunlukla ünlü 19.Yüzyıl gitar yapımcısı Antonio de Torres Jurado'nun
tasarımlarından esinlenerek üretilir. Ancak bu gitarın bir alternatifi
vardır. Ovation gitar'da ortada tek bir yuvarlak yerine kenarlarda,
boyna yakın bir bölgede 11 adet küçük delik vardır. Bu delikler,
gitarda akustik mikrofon bulunması durumunda geri yansımayı önler.[/size]
''f''
ses delikli bombeli göğüslü gitarların tonal kalitesi ve tınısı düz
göğüslü gitarlardan çok farklıdır. Telleri :-):-):-):-)l olan bu
gitarlar eskiden yalnızca ritim enstrümanı olarak kullanılıyordu. ''f''
şekilli ses delikleri gitarın gövde dayanıklılığını korur, her türlü
esnemeye karşı destek sağlar. Bu özellikler elektro gitar akustik
gitarın yerini alınca değişti. Elektro gitarlarda, ses deliği yerine
elektronik mekrofon bulunur. Elektro gitarın gövdesi, vibrasyonun sesi
bozmaması için çok sağlam ve sert olmalıdır. Elektro gitarlarda bu
nedenle ses deliğinin varoluş nedeni ortadan kalkmıştır. Caz müziği
yapanlar genellikle yarı akustik gitarları tercih eder. Bunlarda hem
mikrofon hem de ''f'' deliği bulunur. Bu gitarlar akustik olarak
çalınabildiği gibi amplifikatöre de bağlanarak çalınabilir. Ne var ki
genel trend, deliksiz gitar üretimi doğrultusundadır. Kemanlarda
merkezi bir yuvarlak delik bulunmaz, çünkü çalan kişi tüm yükü köprüye
bindirdiği için yuvarlak bir delik gövdenin sağlamlığını olumsuz yönde
etkiler. ''f'' ses deliği ve iç destekler sayesinde gövde sağlam ve
sert bir yapı kazanır. ''f'' şeklinin niçin tercih edildiği sorusuna
gelince; bu şeklin, herhangi bir akustik kaygıdan çok, yalnızca
fortissimo'nun müzik karakterine bağlı olarak ortaya çıktığı
düşünülmektedir.