İlişki Durumu
Davos'ta düzenlenen 'Gazze' konulu panel önerisinin Erdoğan'dan
geldiği ortaya çıktı. Bu öneri üzerine panel sonradan programa eklendi. Peres de
Erdoğan'ın isteğiyle panele katıldı
Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, Davos toplantısında canlı yayımlanan Gazze
Paneli'ni, sinirli bir şekilde terk ederek izleyenlerde şok etkisi yaratan
çıkışında sonun başlangıcı iki hafta önceye dayanıyor. Referans Gazetesi'nin
haberine göre; Erdoğan'ın, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in de katılımını
istediği panel önerisi, Davos'un gündemine sonradan alınmış oldu. Erdoğan'a
geçici de olsa Türk ve Müslüman dünyasında kahramanlık payesi yaratan sinirli
tepkisine giden ikinci önemli gelişme de toplantıdan yalnızca iki gün önce
moderatör değiştirilmesiyle yaşandı. Solunda oturan Peres sesini yükseltirken
diğer yanında oturan moderatörün elle müdahaleleri, İngilizce bilmeyen
Erdoğan'ın öfkesini tetikleyen etkenler oldu ve milyonlarca izleyiciyi şoke eden
sahneler yaşandı.
Davos krizi adım adım şöyle gelişti:
* Gazze
başlıklı toplantı zirveden iki hafta önce Başbakan Tayyip Erdoğan'ın isteği
üzerine programa kondu.
* Şimon Peres ve Tayyip Erdoğan'ı Dünya Ekonomik
Forumu (WEF) Başkanı Klaus Schwab'ın moderatörlüğünde bir toplantıda bir araya
getirmek üzere anlaşıldı.
* Toplantıdan iki gün önce WEF'ten gelen
dosyada Gazze oturumunu Schwab'ın değil, ABD'li gazeteci David Ignatius'un
yöneteceği bilgisi geldi.
* Başbakanlık bu değişikliğin sebebini sordu
ve böylesine hassas bir konuda Schwab yerine Amerikalı bir gazetecinin oturumu
yönetmesinden memnun olmayacağı notunu WEF organizatörü Benita'ya iletti.
* Organizatör hassasiyeti anladığını ve ilgileneceğini söyledi. Ancak ne
Başbakanlık ne de Dışişleri bürokrasisi söz verildiği gibi Schwab'ın moderatör
olması konusunda çok ısrarcı olmadı ve bir anlamda krize giden yola ilk adım
atılmış oldu.
* Oturumda Erdoğan, İsrail hükümetinin Gazze'de
yaptıklarının üstüne çok gidince İsrail Cumhurbaşkanı Peres sinirlendi ve yüksek
sesle konuşmaya başladı. Hatta tam 3 kez Başbakan'a dönüp doğrudan kendisine
hitap etti.* Moderatör kimin ne kadar konuşacağını daha önce bir kurala
bağlamadı. Oturumun başlamadan kimin kaç dakika konuşacağına açıklık
getirmeliydi. Moderatör, Peres'in lafını hiç kesmedi. Erdoğan'dan iki kat fazla
konuşmasına müdahale etmedi. Daha da önemlisi Peres sesini yükseltip terbiye
sınırlarını aştığında bile ses çıkarmadı. Moderatörün bir diğer hatası da
konuşmacılara oturum sonunda konuyu toparlayabilmeleri için 2'şer-3'er dakika
süre tanımamasıydı. Başbakan da kendisine söz hakkı doğduğu için söz istedi.
Moderatör de biraz da Amerikan kültürünün verdiği rahatlık içerisinde Erdoğan'a
müdahale etti.
* Sonuçta tüm bunlar bir araya elince Başbakan patladı ve
toplantıyı terk etti.
* WEF Başkanı Schwab danışmanları aracılığıyla
Erdoğan'ı odasında ziyaret etti ve organizasyondan dolayı özür diledi.
Moderasyonda yanlışlık yapıldığını, bunun WEF değil moderatör hatası olduğunu
anlatmaya çalıştı. Erdoğan'a basının karşısına çıkmayı teklif etti.
*
Erdoğan, Schwab'ın da basının karşısına çıkıp organizasyon hatasından dolayı
özür dilemesi şartıyla basın toplantısını kabul etti; 15 dakika sonra da basın
toplantısı yapıldı. Erdoğan özrü dikkate alıp tepkisinin Davos'a değil
moderatöre olduğunu ilan etti.
* Bu arada Erdoğan, Davos'tan ayrılırken
Peres arayıp basın toplantısı sonrası Erdoğan'ın tepkisini anladığını, sesini
iyi duyulmadığı için yükselttiğini, Başbakan Erdoğan'ı çok beğendiğini, Türkiye
ile İsrail arasında hiçbir sıkıntıya tahammülü olmayacağını, bunun ilişkileri
zedelemesini asla istemeyeceğini belirtti.
* Peres'e bu söylediklerini
basına da açıklamasının faydalı olacağı aktarıldı. O da ertesi sabah beklenen
açıklamayı yaptı.
* Krizde tüm duygusal patlamaların, yanlış anlama ve
karşılıklı suçlamalar içerisinde en çok Erdoğan'ın "Siz öldürmeyi iyi
bilirsiniz" cümlesi sıkıntı yarattı. Tüm bu tartışmalar yaşanırken diplomatik
çevreler "intikam soğuk yenen bir yemektir" cümlesini sık sık tekrarlıyor
